Η ερασιτεχνική αστρονομία είναι η ενασχόληση στην οποία οι συμμετέχοντες, οι οποίοι ονομάζονται ερασιτέχνες αστρονόμοι, απολαμβάνουν τη μελέτη της αστρονομίας και την παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων. Η παρατήρηση μπορεί να είναι νυκτερινή (πλανήτες, κομήτες, αστεροειδείς, αστρικά σμήνη, βαθέως ουρανού όπως γαλαξίες, νεφελώματα, κ.α.).
Την ημέρα μπορεί να παρατηρηθεί ο Ήλιος (όπως ηλιακές κηλίδες, νήματα, προεξοχές, εκλήψεις ηλίου) «πάντα με ειδικά φίλτρα» και με την καθοδήγηση έμπειρων παρατηρητών. ΠΡΟΣΟΧΗ ΔΕΝ ΚΟΙΤΑΜΕ ΠΟΤΕ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ & ΟΔΗΓΙΕΣ. Όλα τα προαναφερθέντα στην ερασιτεχνική αστρονομία μπορούν να παρατηρηθούν – είτε με γυμνό μάτι (ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ), είτε με εξοπλισμό όπως κιάλια & τηλεσκόπια – με τη χρήση αστρικών χαρτών, καθώς και με φωτογραφικές μηχανές ή κάμερες CCD για τη φωτογράφηση-απεικόνιση των ουράνιων σωμάτων – αστροφωτογραφίες. Σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, πολλοί άνθρωποι μελετούσαν τον ουρανό σε ερασιτεχνικά πλαίσια, χωρίς κάποια συστηματική μέθοδο, χρήση ανώτερων μαθηματικών ή χρηματοδότηση. Μόλις κατά τον 20ό αιώνα η ερασιτεχνική αστρονομία εξελίχθηκε σε μία δραστηριότητα καθαρά διαχωρισμένη από την «επαγγελματική» αστρονομία.
Ωστόσο, η αστρονομία παραμένει ίσως η μοναδική θετική επιστήμη στην οποία οι ερασιτέχνες μπορούν να προσφέρουν στην επιστημονική έρευνα, όπως (ανακάλυψη κομητών – αστεροειδών και ο υπολογισμός των τροχιών τους «αστρομετρία», παρατήτηση και καταγραφή: Μεταβλητών άστρων, διαβάσεων – αποκρύψεων, της επιφανειας και των φαινομένων του Ήλιου και των πλανητών, αμοιβαίων φαινομένων των δορυφόρων των αέριων πλανητών, και πολλά άλλα) . Εξάλλου, αρκετοί ερασιτέχνες αστρονόμοι έχουν συνδέσει το όνομα τους με ανακαλύψεις ή εφευρέσεις, όπως ο ζυθοποιός Ουίλλιαμ Λάσελ, ο οποίος ανακάλυψε τον Τρίτωνα, τον Υπερίωνα και άλλους πλανητικούς δορυφόρους, ή ο Τζον Ντόμπσον, ο οποίος εφηύρε το κατοπτρικό τηλεσκόπιο Dobsonian.
Τέλος μπορεί κάποιος να ασχοληθεί κυρίως φωτογραφικά με την αστρονομία, οι δύο βασικές κατηγορίες είναι η αστροφωτογραφία πεδίου και η βαθέως ουρανού. Στην Ελλάδα, η ερασιτεχνική αστρονομία άρχισε να αναπτύσσεται ιδιαίτερα μετά το 1990, και σήμερα υπάρχουν πανελληνίως αρκετοί ερασιτέχνες αστρονόμοι, πολλοί από τους οποίους είναι οργανωμένοι σε συλλόγους ερασιτεχνικής αστρονομίας. Κάθε χρόνο από το 2007 διοργανώνεται Πανελλήνιες Εξορμήσεις Ερασιτεχνών Αστρονόμων και κάθε δύο χρόνια από το 1999 διεξάγεται Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας.
Περισσότερες πληροφορίες: www.astrovox.gr
Ιστότοποι περί αστροφυσικής:
www.nasa.gov